maandag 10 november 2008

Alle Goudse Glazen voor het eerst in één boek getoond

GOUDA – De wereldberoemde glas in loodramen in de Goudse Sint Janskerk zijn voor het eerst allemaal in één boek bijeen gebracht. In ”De 72 Glazen van de Sint Janskerk in Gouda” heeft dr. R. A. Bosch alle Goudse Glazen in beeld gebracht en voorzien van een toelichting. Hij gaat daarbij in op de ontstaansgeschiedenis, de thematiek en op de onderlinge samenhang van de Glazen. De informatie is zowel in het Nederlands als in het Engels weergegeven.

In totaal zijn in de loop van de eeuwen 72 glas in loodramen in de langste kerk van Nederland aangebracht. Van de bekendste glazeniers uit de zestiende eeuw, de gebroeders Dirck en Wouter Crabeth, zijn een twintigtal ramen in de St. Janskerk aanwezig. In 1552 ging een groot deel van de oorspronkelijke, Middeleeuwse ramen verloren na een verwoestende brand. Bij de heropbouw van de kerk moesten daarom nieuwe gebrandschilderde ramen worden vervaardigd. De originele ontwerptekeningen (cartons) voor deze nieuwe ramen zijn allemaal bewaard gebleven.
Op de glazen uit de tijd vóór de Reformatie –1572– staan afbeeldingen van verhalen uit het Oude en Nieuwe Testament en uit de klassieke literatuur. Ze werden aangebracht in de jaren 1555 tot 1571. De zogenoemde Kapelglazen (1556 1559) bevatten enkele voorstellingen uit het Nieuwe Testament, over het lijden, sterven en de opstanding van Jezus.

Na de Reformatie in 1572 werd de beglazing van de kerk voltooid. Daarbij werden naast Bijbelse voorstellingen ook onderwerpen historische aard weergegeven, zoals het ontzet van Leiden.
In de jaren 1901 tot 1936 zijn de glazen grondig gerestaureerd. In 1939, direct na het mobilisatiebevel, werden alle gebrandschilderde glazen vervangen door mat glas. De glazen werden verpakt in 201 houten kisten en een deel werd ondergebracht in kelders van banken en boerderijen in de omgeving van Gouda. Het andere deel werd in de Rijkskluizen bij Vogelenzang opgeborgen. In 1943 zijn alle andere kisten daar ook naar toegebracht.
Het laatst aangebrachte glas in de Sint Janskerk is het ”Bevrijdingsraam”, ter herinnering aan de oorlogsjaren.